Gender, LGBTQIA+, cisgender… Voor heel wat mensen blijft het moeilijk een overzicht te houden op al die -soms verwarrende- termen. Nochtans hebben we allemaal een eigen seksuele identiteit en is het voor seksuele minderheden van groot belang dat de samenleving weet van hun bestaan. Daarom maakte professor urologie Piet Hoebeke (UZ Gent) in zijn boek ‘Gender in de Blender’ een handige tool om mensen op weg te helpen bij het begrijpen van seksualiteit in al zijn vormen. Iedereen met interesse in het transgenderthema zal ongetwijfeld heel wat plezier beleven bij het lezen van dit boek.

Om seksuele identiteit te begrijpen, gebruikt Piet Hoebeke het metafoor van een mengpaneel, met hierop vijf verschillende schuifknoppen. De eerste schuifknop is de meest vanzelfsprekende: het biologische geslacht. Alhoewel, vanzelfsprekend? Biologisch geslacht lijkt heel wat minder binair te zijn dan we denken. Er zijn tal van natuurlijke variaties te vinden bij mensen, die perfect normaal zijn. Intersekse personen bestaan al eeuwenlang en zijn geen reden voor paniek of overdreven fascinatie. Bovendien bepaalt het biologische geslacht absoluut niet hoe een mens zich zal identificeren.

Dat brengt ons tot de volgende schuifknop: genderidentiteit. Je genderidentiteit gaat over hoe je je in je hoofd identificeert. Enkel jij kan dat aanvoelen en staat volledig los van het lichaam waarin je bent geboren. Mensen wiens genderidentiteit overeenstemt met het biologische geslacht noemen we cisgender. Stemt het niet overeen, dan identificeer je je misschien als transgender. Ook mensen die zich noch als man, noch als vrouw identificeren, bestaan. Zij ervaren hun genderidentiteit vaak als een soepel gegeven dat niet in één hokje te proppen valt. De derde schuifknop gaat over genderexpressie, oftewel de manier waarop je jezelf gaat uiten. In onze samenleving bestaan er heel wat geschreven en ongeschreven regels over hoe je je als man of vrouw hoort te gedragen. Nochtans is genderexpressie niet zo simpel en behoorlijk arbitrair. Wanneer we denken aan mannen- of vrouwenkleren denken we onmiddellijk aan een strak kostuum voor mannen en een fleurig jurkje voor vrouwen, maar wie besliste die opdeling? Genderexpressie is fluïde, contextgebonden en het gaat opnieuw over waar jij je het beste bij voelt.

Heel wat mensen vallen ergens tussen de twee extremen, in de grijze zone van seksualiteit

Waar de term ‘holebi’ vandaan komt, vinden we in de vierde schuifknop: seksuele voorkeur. Tot wie voel je je aangetrokken? Hoewel heteroseksualiteit voor velen de norm is, bestaat er een heel spectrum aan seksuele en emotionele aantrekkingen tussen mensen. ’Holebi’ is een samentrekking van ‘homoseksueel’, ‘lesbisch’ en ‘biseksueel’, wat seksuele oriëntaties zijn. Zoals bij alle knoppen op het mengpaneel gaat het hier om een continuüm en kunnen we seksuele voorkeur niet te strikt interpreteren: Heel wat mensen vallen ergens tussen de twee extremen, in de grijze zone van seksualiteit. De laatste knop is onze seksuele drift, ook wel libido genoemd. Het is de volumeknop die de intensiteit van ons seksuele verlangen reguleert.

Doorheen het boek worden tal van voorbeelden aangehaald die de schuifknoppen verduidelijken en de vele variaties aan seksuele identiteiten illustreren. Ondanks onze drang naar zwart-wit denken toont Hoebeke op heldere wijze de grijze tinten in seksualiteit. Hij doet dat niet alleen door te putten uit zijn expertise als arts, maar ook met heel wat empathie voor iedereen die buiten het ‘normaal’ valt. Een nodige oproep voor meer acceptatie die we allemaal kunnen gebruiken.

Professor Piet Hoebeke